Bàn phối hợp điều độ, truyền tải nguồn năng lượng tái tạo ở miền Trung, miền Nam
Ngày 17/02/2023, tại TP. Phan Rang – Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận, Công ty Truyền tải điện 3 vừa tổ chức hội thảo “Phối hợp điều độ, quản lý vận hành lưới điện truyền tải”. Hội thảo có sự tham dự của đại diện Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia; các trung tâm điều độ hệ thống điện miền Trung, miền Nam và đại diện 31 chủ đầu tư, các công ty quản lý vận hành các nhà máy điện.
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Công Thắng – Giám đốc Công ty Truyền tải điện 3 (PTC3) đã chia sẻ kinh nghiệm của PTC3 trong công tác phối hợp vận hành nhằm khai thác tối đa, có hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo (NLTT). 9 tỉnh miền Trung có hơn 10.000 MW điện tái tạo, cao điểm chỉ dùng 1.400 MW, nhà máy năng lượng tái tạo nào cũng muốn đấu nối và phát hết công suất lên lưới truyền tải nên để hệ thống vận hành liên tục là công việc hết sức khó khăn, phức tạp. Với 57 nhà máy điện mặt trời, điện gió đấu nối vào lưới điện PTC3, trong những năm qua, đơn vị này đã nỗ lực phối hợp với chủ đầu tư các nhà máy NLTT để kịp thời giải tỏa công suất, vận hành an toàn lưới điện đấu nối vào lưới điện truyền tải. Ông Nguyễn Công Thắng, Giám đốc PTC3 cũng cho biết, đây là dịp để các chủ đầu tư nêu ra những thuận lợi, khó khăn, vướng mắc trong công tác phối hợp điều độ, quản lý vận hành lưới điện, từ đó chia sẻ những kinh nghiệm trong công tác quản lý vận hành nhằm mục tiêu vận hành an toàn, tin cậy, ngăn ngừa nguy cơ sự cố. Lãnh đạo PTC3 đề nghị các đại biểu tham dự hội thảo tập trung đánh giá tình hình vận hành của các nhà máy NLTT trên địa bàn. Đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm trong công tác quản lý vận hành nhằm mục tiêu vận hành an toàn, tin cậy, ngăn ngừa nguy cơ sự cố trên hệ thống lưới điện truyền tải.
Cũng tại hội thảo, các đại biểu, đại diện chủ đầu tư các nhà máy điện đã nêu những ý kiến và đánh giá của mình từ thực tế tình hình vận hành của các nhà máy năng lượng tái tạo trong năm 2022. Năm 2022 các nhà máy năng lượng tái tạo chịu tác động bởi hình thái thời tiết La Nina nên nguồn thủy điện liên tục phát đủ công suất, dịp cuối năm lượng gió cao cũng ảnh hưởng đến công suất và sản lượng của các nhà máy điện mặt trời. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất với các nhà máy điện mặt trời hiện nay phải kể đến là vào những giờ cao điểm, đặc biệt là vào ngày cuối tuần, ngày lễ, tết, cụm nhà máy điện mặt trời bị cắt giảm công suất phát nhiều, dẫn đến làm giảm sản lượng và doanh thu cho nhà máy. Bởi vậy, đơn vị mong muốn PTC3 và Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia chia sẻ kinh nghiệm, là cầu nối để kết nối các nhà máy trên cùng khu vực với nhau để chia sẻ thông tin, kinh nghiệm vận hành, nhất là chia sẻ giúp đỡ nhau trong công tác vật tư dự phòng của các nhà máy; các quy định mới liên quan đến công tác vận hành, sửa chữa, thí nghiệm, kiểm định…
Theo ông Vũ Xuân Khu, Phó giám đốc Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc (A0), điện gió và mặt trời là nguồn điện không có quán tính, hệ thống điện quốc gia lại đòi hỏi nguồn điện phải có quán tính để đáp ứng các biến động của nhu cầu phụ tải, vì thế quá trình đấu nối và điều độ cần chính xác để không xảy ra bất kể sự cố nào. “Kể từ khi có các nguồn điện năng lượng tái tạo tham gia vào hệ thống, A0 hàng ngày phải tính toán để đưa ra mức quán tính tối thiểu cho hệ thống, nhằm đảm bảo cho hệ thống điện vận hành liên tục nên đây là công việc hết sức khó khăn, phức tạp”, ông Khu cho hay. Tuy nhiên cũng có thực tế, nhà máy năng lượng tái tạo nào cũng muốn đấu nối và phát hết công suất lên lưới truyền tải, trong khi năm 2022 tình hình thủy văn rất tốt đặc biệt ở khu vực 9 tỉnh miền Trung khiến nguồn điện trở nên dồi dào, việc vận hành hệ thống nói chung càng trở nên khó khăn. Vẫn theo ông Khu, có phụ tải toàn khu vực miền Trung lúc cao điểm chỉ vào khoảng từ 1.300 – 1.400 MW, trong khi riêng nguồn phát từ 36 nhà máy điện gió đã lên tới 1.900 MW chưa kể 93 nhà máy điện mặt trời với tổng công suất lắp đặt lên tới 5.430 MW và 2.624 MW điện mặt trời mái nhà cùng 107 nhà máy thủy điện nhỏ với tổng công suất lắp đặt 934 MW. “Với 4 loại hình phát điện, tổng công suất phát đã lên tới 10.934 MW đó là chưa kể các nhà máy thủy điện lớn khác, Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân… dẫn đến lưới của PTC3 với 18 đường dây thường xuyên vận hành trong điều kiện tải cao trên 90%. Các đường dây 220 kV gần như đủ tải và quá tải nên lưới truyền tải điện của PTC3 là lưới vận hành khó nhất trong hệ thống truyền tải. Nếu để tất cả các nhà máy đều vận hành hết công suất lưới điện khu vực sẽ không thể nào chịu tải được. Nếu muốn tận dụng tối đa khả năng khai thác các nhà máy điện năng lượng tái tạo sẽ dễ dẫn đến những rủi ro nhất định cũng như tổn thất điện năng tăng cao”, ông Khu chia sẻ. Vì thế theo đại diện A0, trong thời gian tới để cải thiện việc giải tỏa công suất cũng như nâng cao khả năng truyền tải, A0 sẽ phối hợp với PTC3 lựa chọn các nguồn điện hợp lý nhất, đồng thời đề nghị các nhà máy điện năng lượng tái tạo cần hiểu và phối hợp chặt chẽ trong kế hoạch điều độ phát điện.