Xử lý vướng mắc các dự án năng lượng tái tạo: Khó khăn đến đâu phải được tháo gỡ đến đó
Sáng 23/6/2025, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo 751 về việc triển khai Kết luận của Bộ Chính trị đối với các dự án khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ và tình hình triển khai Nghị quyết số 233/NQ-CP của Chính phủ về các dự án năng lượng tái tạo.
Ban Chỉ đạo 751 được thành lập theo Quyết định số 751/QĐ-TTg ngày 11/04/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Ban Chỉ đạo về giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc các dự án tồn đọng.Tại cuộc họp sáng 23/06/2025, sau khi nghe báo cáo, ý kiến phát biểu của lãnh đạo các bộ, ngành chức năng, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ, tinh thần chỉ đạo, yêu cầu của Bộ Chính trị là phải rà soát khẩn trương, đầy đủ đối với các dự án có khó khăn, vướng mắc tồn đọng.
Trong quá trình tháo gỡ khó khăn, vướng mắc không hợp thức hóa các sai phạm và đặc biệt tuyệt đối không để phát sinh các tiêu cực, sai phạm khác; cần tham khảo kinh nghiệm xử lý đối với 2 dự án bệnh viện ở Hà Nam là Bệnh viện Việt Đức và Bạch Mai cơ sở 2, trước khi tháo gỡ khó khăn đã tiến hành thanh tra và có kết luận thanh tra, những cá nhân, đơn vị có sai phạm đã được đưa vào kết luận, sau đó 2 dự án này tiếp tục được cho phép triển khai thực hiện, phần sai phạm thuộc trách nhiệm xử lý của các cơ quan chức năng, phần đầu tư thuộc trách nhiệm Bộ Y tế tiếp tục đảm nhận; hiện 2 dự án đang được triển khai tích cực và dự kiến tháng 12 tới, 2 bệnh viện sẽ được đi vào hoạt động.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo 751
Trên tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu Ban Chỉ đạo 751 tiếp tục phối hợp hiệu quả với các cơ quan chức năng khẩn trương rà soát đầy đủ các dự án có khó khăn, vướng mắc còn tồn đọng, đặc biệt phải xây dựng được phương án khả thi để xử lý theo phân cấp phân quyền.
Trong rà soát, xử lý các dự án có khó khăn, vướng mắc, Phó Thủ tướng Thường trực đặc biệt lưu ý đến công tác phân loại; nhấn mạnh việc phân loại dự án rất quan trọng để có giải pháp, nếu phân loại không đúng thì giải pháp sẽ không đúng. Trong phân loại, có thể phân theo 3 loại nhóm dự án, cụ thể loại thứ nhất là các dự án có kết quả điều tra, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán; loại thứ 2 là những dự án chỉ vướng về trình tự, thủ tục pháp luật, không có vi phạm, không nhất thiết phải thanh tra; loại thứ 3 là loại có vi phạm, bắt buộc phải thanh tra. Những dự án nào cần phải Thanh tra Chính phủ thực hiện, vào cuộc thì Thanh tra Chính phủ triển khai, nhưng tinh thần chung là phải phân cấp tối đa cho các địa phương triển khai thực hiện. Trong xử lý, các dự án có thể liên quan đến công tác điều tra, thanh tra, vì vậy công tác bàn giao, quản lý hồ sơ phải được thực hiện thật tốt, theo đúng quy định, tránh thất lạc hồ sơ.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu các cơ quan chức năng tích cực chuẩn bị các nội dung cho Hội nghị sơ kết thực hiện Kết luận số 77-KL/TW ngày 02/05/2024 của Bộ Chính trị về Đề án “Phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố” và Nghị quyết số 170/2024/QH15 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số địa phương dự kiến tổ chức vào thời gian tới.
Về tình hình triển khai Nghị quyết số 233/NQ-CP của Chính phủ về các dự án năng lượng tái tạo, nhấn mạnh tinh thần bao trùm là phải thực hiện hết trách nhiệm, đầy đủ chỉ đạo của Chính phủ về tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; từ Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương phải xúm lại để xử lý, khó khăn đến đâu phải được tháo gỡ đến đó, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đánh giá, việc thực hiện khai Nghị quyết số 233 đến nay có những việc đã hoàn thành, những việc đang được tích cực triển khai như báo cáo của Bộ Công Thương.
Tuy nhiên còn nhiều việc chưa xong, còn có những khó khăn, vướng mắc, tồn tại. Những khó khăn, vướng mắc này phải tiếp tục được xử lý nhanh hơn, quyết liệt hơn, trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương nào thì các cơ quan đó phải bắt tay vào xử lý, tháo gỡ trên tinh thần có hướng đi, phương án, thời gian hoàn thành cụ thể, rõ ràng.
Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Thường trực cũng cho ý kiến cụ thể về những định hướng trong tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án năng lượng tái tạo.
Tại họp báo thường kỳ Bộ Công Thương chiều 19/6/2025, lãnh đạo Bộ Công thương cũng chia sẻ các nội dung liên quan tới việc thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 233/NQ-CP, Bộ Công Thương đã chủ động thực hiện nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của các dự án năng lượng tái tạo.
Nghị quyết số 233/NQ-CP nêu rõ về chủ trương, phương hướng tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các dự án điện năng lượng tái tạo, Chính phủ đồng ý chủ trương về quan điểm, giải pháp và các nguyên tắc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án điện năng lượng tái tạo như báo cáo của Bộ Công Thương tại Báo cáo số 1070/BC-BCT ngày 7/12/2024 đối với các nội dung: bổ sung quy hoạch, thủ tục liên quan đến đất đai, nghiệm thu công trình xây dựng, hưởng giá FIT, dự án điện mặt trời mái nhà. Bộ Công Thương chịu trách nhiệm về tính khách quan của số liệu trong báo cáo. Bộ Công Thương nghiên cứu, rà soát kỹ các trường hợp khó khăn, vướng mắc của dự án điện năng lượng tái tạo, đề xuất các cấp thẩm quyền xử lý từng loại vướng mắc, bảo đảm không xảy ra tiêu cực, lợi ích nhóm, không để lãng phí.
Theo lãnh đạo Cục Điện lực (Bộ Công Thương), thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 233/NQ-CP về các dự án năng lượng tái tạo, Bộ Công Thương đã chủ động thực hiện nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của các dự án năng lượng tái tạo. Trong đó, về công tác quy hoạch, Bộ đã ban hành Quyết định số 618/QĐ-BCT ngày 05/3/2025 phê duyệt cập nhật Kế hoạch thực hiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, qua đó tháo gỡ cơ sở pháp lý đối với các dự án điện mặt trời đang vận hành thương mại. Các dự án điện mặt trời và điện gió khác đã được phê duyệt bổ sung quy hoạch trước đây, một số dự án điện gió nằm trong kết luận thanh tra đã được Bộ Công Thương cập nhật, báo cáo Thủ tướng Chính phủ tháo gỡ trong Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII (tại Quyết định số 768/QĐ-TTg ngày 15/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ). Các mẫu hợp đồng và trách nhiệm của các bên liên quan đã được Bộ Công Thương quy định cụ thể tại Thông tư số 18/2020/TT-BCT ngày 17/7/2020 và 16/2017/TT-BCT ngày 12/9/2017 đối với điện mặt trời; Thông tư số 02/2019/TT-BCT ngày 15/01/2019 đối với điện gió.
Phó Cục trưởng Cục Điện lực Bùi Quốc Hùng trả lời câu hỏi của phóng viên liên quan đến tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các dự án điện năng lượng tái tạo tại họp báo thường kỳ Bộ Công Thương chiều 19/06/2025
Về cơ chế COD và giá FIT, Phó Cục trưởng Cục Điện lực Bùi Quốc Hùng cho biết, vướng mắc liên quan đến COD và hưởng giá FIT của các dự án điện mặt trời, điện gió thuộc thẩm quyền giải quyết của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Việc ký kết hợp đồng mua bán điện và công nhận ngày vận hành thương mại (COD) của các dự án điện mặt trời, điện gió cũng thuộc thẩm quyền của EVN, theo quy định của Luật Điện lực. “Về nguyên tắc giải quyết của Nghị quyết 233, việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho dự án thuộc thẩm quyền của cơ quan, cấp, ngành, địa phương nào thì cơ quan, cấp, ngành, địa phương đó phải giải quyết. Bộ Công Thương đã có nhiều văn bản đôn đốc EVN để giải quyết tìm giải pháp tối ưu trong việc xác định hưởng giá FIT, tuy nhiên đến nay EVN chưa có báo cáo kết quả cụ thể”, ông Bùi Quốc Hùng cho hay.
Bộ Công Thương đã có nhiều văn bản đôn đốc các Bộ, ngành, địa phương liên quan, đồng thời có nhiều báo cáo gửi Lãnh đạo Chính phủ, Ban chỉ đạo 751 (theo Quyết định số 751/QĐ-TTg ngày 11/04/2025 của Thủ tướng Chính phủ) nêu về việc giải quyết vướng mắc về giá FIT thuộc thẩm quyền của EVN, đồng thời yêu cầu EVN khẩn trương giải quyết trên tinh thần của Nghị quyết số 233.
Trả lời câu hỏi của phóng viên tại buổi họp báo thường kỳ Bộ Công Thương diễn ra ngày 19/06/2025 liên quan đến việc nhiều doanh nghiệp phản ánh Công ty Mua bán điện (EVNEPTC) tạm giữ tiền thanh toán và áp dụng biểu giá tạm thời thấp hơn mức FIT đã cam kết; thậm chí còn đề xuất hồi tố ngày vận hành thương mại (COD), ông Bùi Quốc Hùng cho biết, theo Kết luận số 1027/KL-TTCP, Thanh tra Chính phủ kết luận “trách nhiệm đối với những khuyết điểm, vi phạm công nhận COD và mua điện các nhà máy điện mặt trời, điện gió theo giá cố định đang áp dụng thuộc về các Chủ đầu tư dự án, Công ty Mua bán điện và EVN”. “Như vậy, EVN là cơ quan có thẩm quyền và trách nhiệm giải quyết vướng mắc về COD để xác định hưởng giá FIT, có trách nhiệm phối hợp với các Chủ đầu tư để đưa ra phương án quyết định và thống nhất về hưởng giá FIT cho các dự án điện năng lượng tái tạo”, lãnh đạo Cục Điện lực chỉ ra.
Ngày 29/05/2025, trên cơ sở báo cáo của EVN về việc xử lý cơ chế giá FIT cho các dự án năng lượng tái tạo, Cục Điện lực (Bộ Công Thương) đã tổ chức cuộc họp đối thoại với các nhà đầu tư, với sự tham dự của hơn 36 đại diện doanh nghiệp và hiệp hội, nhằm trao đổi, lắng nghe ý kiến, phản ánh về tiến độ giải quyết vướng mắc. Trên cơ sở báo cáo của EVN và kết quả cuộc họp trao đổi, nghe ý kiến với các doanh nghiệp, hiệp hội, nhà đầu tư, Bộ Công Thương đã có kiến nghị với Lãnh đạo Chính phủ và Ban chỉ đạo 751 xem xét chỉ đạo. Cụ thể, Bộ Công Thương cho rằng “rủi ro về tranh chấp, khiếu kiện quốc tế là hoàn toàn có thể xảy ra trên diện rộng và kéo dài đối với các dự án điện năng lượng tái tạo”, do đó đề nghị giao Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với EVN và các cơ quan liên quan nghiên cứu đánh giá, sớm báo cáo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình và Ban chỉ đạo 751.